به گزارش راهبرد معاصر؛ مهمترین علت پیدایش بیماریهای قلبی- عروقی، تصلب شرایین است. تصلب شرایین سبب میشود که سرخرگهای گوناگونی که به سمتهای مختلف بدن خون میرسانند، به تدریج سخت و تنگ شوند و توانایی آنها برای انتقال اکسیژن و مواد غذایی به سلولهای بدن کاهش یابد. عواملی هستند که موجب سریعتر شدن تصلب شرایین میشوند و در صورت وجود آنها احتمال پیدایش بیماری قلبی- عروقی افزایش پیدا میکند.
عوامل خطر برای بیماریهای قلب و عروق عبارتنداز: سن بالا، جنس مذکر، سابقه خانوادگی بیماری قلبی زودرس، فشار خون بالا، افزایش چربی خون به ویژه کلسترول)، دیابت قندی، سیگار کشیدن، چاقی، کم تحرکی (انجام ندادن فعالیتهای بدنی) و اختلال در انعقاد خون.
با توجه به اینکه دیابت از عوامل خطر بیماریهای قلبی-عروقی است و معمولاٌ با عوامل خطر دیگر همراهی دارد (و گاهی شاید ایجاد کننده آنها باشد)، مبتلایان به دیابت باید بیش از دیگران مراقب سلامت قلب و عروق خود باشند. پژوهشهای فراوان پزشکی نیز نشان دادهاند که عوامل خطر قلبی- عروقی در مبتلایان به دیابت نوع ۲ شایعتر هستند.
قلب یک پمپ عضلانی به اندازه مشت گره کرده انسان است که در هر دقیقه به طور متوسط ۶۰ تا ۱۰۰ بار میتپد و خون را در بدن به گردش در میآورد. گردش خون سبب میشود که اکسیژن و مواد غذایی به اندامهای بدن برسد و مواد زائد ناشی از فعالیت سلولها نیز دفع گردد. عضله قلب هم از این قاعده مستثنی نیست و باید خونرسانی مناسب داشته باشد تا این کار حیاتی خود را به درستی انجام دهد.
فرزاد حدائق، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به اینکه بیماریهای قلبی عروقی، نخستین علت مرگ و میر در ایران و جهان به شمار میرود، اظهار کرد: بیش از ۶۰ درصد خطر حوادث قلبی و عروقی مربوط به ریسک فاکتورهای قابل اصلاح ابتلا به این بیماریهاست.
وی با اشاره به اینکه فشار خون بالا، سیگارکشیدن، بیماریهای قندی، چربی بالا و اضافه وزن، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را به مراتب بالا میبر، د خاطرنشان کرد: اصلاح سبک زندگی بیش از ۶۰ درصد حوادث قلبی و عروقی را کم میکند، پیشگیری اولیه بسیار مقرون به صرفهتر از مداخلات ثانویه یا اعمال جراحی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی توضیح داد: شاخص توده بدن (BMI) بالا، پرفشاری خون، دیابت، کشیدن سیگار و کلسترول بالا عوامل خطری هستند که اگر سه مورد از آنها در فردی اعم از زن و مرد وجود داشته باشد، او را در معرض خطر مادام العمر بروز بیماریهای قلبی و عروقی قرار میدهد.
به گفته حدائق پژوهشهایی که بر اساس بررسی اطلاعات حاصل شده از مطالعه قند و لیپید تهران انجام شده بیانگر این موضوع است که بروز بیماریهای اولیه ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی، حتی در سنین جوانی میتواند با خطرمادامالعمر ابتلا به این بیماریها همراه باشد.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری از بیماریهای متابولیک دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی عنوان کرد: با توجه به بار عظیمی که چنین خطر بزرگی بر اقتصاد و سلامت جامعه وارد میکند، ضرورت اخذ استراتژیهای موثر برای پیشگیری اولیه و ثانویه از بیماریهای قلبی عروقی و نیز اجرای برنامههای غربالگری برای این گروه بیماریها مورد توجه است.
وی با اشاره به اینکه مرگ ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی کماکان رتبه اول علل مرگ و میر در ایران و جهان را به خود اختصاص داده، گفت: حملههای قلبی مسئول نیمی از بیماریهای غیرواگیر و اولین عامل مرگ و میر در دنیاست و سالانه میلیونها نفربه علت این بیماری فوت میکنند.
اصلاح سبک زندگی و عادات غذایی باید قبل از ۲۰ سالگی انجام شود
حدائق با اشاره به اینکه اصلاح سبک زندگی و عادات غذایی باید قبل از ۲۰ سالگی یا حتی در نوجوانی انجام شود، هشدار داد: اگر اصلاح سبک زندگی، تغذیه و ورزش کردن دیرتر از حد معمول انجام شود میتواند منجر به ابتلای مادامالعمر به بیماری قلبی و عروقی شود.
وی با بیان اینکه متاسفانه سن حوادث قلبی و عروقی و مرگ و میر ناشی از آن بسیار پایین آمده است، اضافه کرد: مهمترین روش پیشگیری، عدم ابتلا و کاهش مرگ و میر، اصلاح سبک زندگی مثل کنترل فشار خون، دیابت، تحرک و عدم استعمال دخانیات است.
فشارخون بالا، سلامت قلب شما را نشانه میگیرد
حدائق فشارخون بالا را یکی از عوامل خطر اصلی بیماری قلبی عروقی دانست و افزود: این عامل به عنوان قاتل خاموش نامیده میشود، چون معمولا هیچ علائم هشدار دهندهای ندارد و بسیاری از افراد متوجه ابتلا به این بیماری نمیشوند.
ایجاد امکانات برای استفاده عموم از تسهیلات ورزشی، محدودیت استفاده و عرضه مواد دخانی، تغییر رفتار در سبک زندگی از جمله مواردی بود که این متخصص برای پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی مورد تاکید قرار داد. / فارس